การประกันคุณภาพหลักสูตร
การประกันคุณภาพหลักสูตรเป็นกระบวนการที่มีระบบและต่อเนื่อง มีเป้าหมายเพื่อสร้างความมั่นใจและยกระดับคุณภาพและประสิทธิผลของหลักสูตรการศึกษา โดยประกอบด้วยกิจกรรมและกลไกที่ออกแบบมาเพื่อติดตาม ประเมิน และพัฒนาหลักสูตร การสอน การเรียนรู้ และการประเมินผล มหาวิทยาลัยขอนแก่นตระหนักถึงความสำคัญของกลไกการประกันคุณภาพที่เข้มแข็งเพื่อรักษามาตรฐานการศึกษาระดับสูง และตอบสนองต่อความต้องการที่เปลี่ยนแปลงของผู้เรียนและสังคม
หลักการและแนวคิดสำคัญของการประกันคุณภาพหลักสูตร ได้แก่:
การดำเนินงานอย่างเป็นระบบ:
การประกันคุณภาพไม่ใช่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเพียงครั้งเดียว แต่เป็นกระบวนการบูรณาการที่ต่อเนื่องและแฝงอยู่ในแนวปฏิบัติและนโยบายทางวิชาการของมหาวิทยาลัย
การมีส่วนร่วมของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย:
กระบวนการนี้ต้องอาศัยการมีส่วนร่วมและข้อเสนอแนะจากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียหลายฝ่าย เช่น คณาจารย์ นักศึกษา ศิษย์เก่า นายจ้าง และผู้เชี่ยวชาญภายนอก เพื่อให้หลักสูตรมีความสอดคล้อง มีประสิทธิภาพ และตอบโจทย์ความต้องการ
การประเมินโดยใช้หลักฐาน:
การตัดสินใจและการปรับปรุงคุณภาพขึ้นอยู่กับข้อมูลและหลักฐานที่เก็บรวบรวมผ่านวิธีการต่าง ๆ เช่น แบบสอบถามความคิดเห็นนักศึกษา ข้อมูลผลการเรียน การทบทวนหลักสูตร และการประเมินจากภายนอก
การพัฒนาอย่างต่อเนื่อง:
เป้าหมายหลักของการประกันคุณภาพคือการสร้างวัฒนธรรมการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง โดยนำข้อเสนอแนะและผลการประเมินมาใช้เพื่อหาจุดที่ควรปรับปรุงและดำเนินการแก้ไขอย่างมีประสิทธิผล
ความโปร่งใสและความรับผิดชอบ:
กระบวนการและผลลัพธ์ของการประกันคุณภาพต้องโปร่งใสและสามารถเข้าถึงได้ ส่งเสริมความรับผิดชอบและสร้างความเชื่อมั่นต่อสาธารณะในคุณภาพของหลักสูตรมหาวิทยาลัย
เพื่อรับรองคุณภาพของหลักสูตร มหาวิทยาลัยขอนแก่นสามารถเลือกใช้กรอบมาตรฐานต่าง ๆ ได้ หากได้รับการอนุมัติจากมหาวิทยาลัยและเป็นที่ยอมรับในระดับชาติหรือระดับนานาชาติ หรือจากองค์กรวิชาชีพที่เกี่ยวข้อง
กรอบการประเมินคุณภาพ AUN-QA
หนึ่งในกรอบมาตรฐานหลักที่สามารถนำมาใช้คือ กรอบการประเมินคุณภาพเครือข่ายมหาวิทยาลัยอาเซียน (ASEAN University Network Quality Assurance: AUN-QA) ซึ่งเป็นระบบที่ได้รับการยอมรับอย่างกว้างขวางทั้งในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และนอกภูมิภาค ใช้สำหรับการประเมินและพัฒนาคุณภาพหลักสูตรระดับอุดมศึกษา โดยกำหนดเกณฑ์และแนวทางในการประเมินหลายด้าน อาทิ:
ผลลัพธ์การเรียนรู้ที่คาดหวัง:
ต้องมีการกำหนดผลลัพธ์การเรียนรู้อย่างชัดเจนและสามารถวัดผลได้ สอดคล้องกับพันธกิจของมหาวิทยาลัยและความต้องการของผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
โครงสร้างและเนื้อหาหลักสูตร:
การออกแบบและโครงสร้างของหลักสูตรต้องมีความเหมาะสม สอดคล้อง และเชื่อมโยงกับผลลัพธ์การเรียนรู้
แนวทางการสอนและการเรียนรู้:
ประเมินประสิทธิผลของวิธีการสอน กิจกรรมการเรียนรู้ และสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ ในการส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการบรรลุผลลัพธ์การเรียนรู้ของนักศึกษา
การประเมินผลนักศึกษา:
การประเมินผลการเรียนรู้ต้องมีความถูกต้อง เชื่อถือได้ ยุติธรรม และสอดคล้องกับผลลัพธ์การเรียนรู้
บุคลากรทางวิชาการ:
ประเมินคุณสมบัติ ความสามารถ ภาระงาน และการพัฒนาวิชาชีพของคณาจารย์
การสนับสนุนนักศึกษา:
ประเมินความเพียงพอและประสิทธิภาพของบริการสนับสนุนต่าง ๆ เช่น การให้คำปรึกษาด้านการศึกษา การแนะแนว และบริการด้านอาชีพ
สิ่งอำนวยความสะดวกและโครงสร้างพื้นฐาน:
ประเมินความเพียงพอและคุณภาพของทรัพยากรทางกายภาพ เช่น ห้องเรียน ห้องปฏิบัติการ ห้องสมุด และระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ
ผลผลิตและผลลัพธ์:
ประเมินประสิทธิผลของหลักสูตรในการบรรลุผลลัพธ์การเรียนรู้และการผลิตบัณฑิตที่ตรงตามความต้องการของสังคมและตลาดแรงงาน
ด้วยการใช้กรอบมาตรฐานเช่น AUN-QA มหาวิทยาลัยขอนแก่นแสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการรักษาคุณภาพและการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้หลักสูตรมีมาตรฐานสูงสุดและสามารถเตรียมบัณฑิตให้พร้อมสำหรับความสำเร็จในโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว
